اسم چاقی كه مي‌آيد قبل از هر چيزی، انسان ياد خوراكی مي‌افتد و فكر مي‌كند چاق‌ها لابد پرخوری كرده‌اند كه چاق شده‌اند. اما شايد كمتر به ذهنمان خطور كند كه چاقی، علل روانشناختی نيز دارد. گرچه عوامل فيزيولوژيك از قبيل فرآيند تنظيم چربی و ميزان سوخت و ساز از عوامل مهم در تعيين وزن بدن هستند، ترديدی نيست كه عوامل روانشناختی نظير يادگيری مشاهده‌ای، استرس، حالات عاطفي و هيجاني نيز به چاقی كمك می‌كنند. تنها كافی است كه بررسي دقيقي روی آگهي‌های تبليغاتی تلويزيونی در مورد خوراكی‌ها داشته باشيم و آن وقت مشخص مي‌شود كه بخش اعظم اين آگهی‌ها به فست‌فود، مواد قندی، شيرينی، چيپس، پفك و نوشابه مربوط است. شرايط و موقعيت‌ها نيز نقش مهمی ايفا می‌كنند. جشن‌های خانوادگي، تماشای تلويزيون، بحث و گفت و گو و تنش‌های محيط كار، همه می‌توانند به زياده خوری يا دور افتادن از رژيم منجر شوند. ميان وعده‌های برنامه‌ريزی نشده و در دسترس بودن غذا نيز موجب چاقی می‌شوند. هيجان‌های منفي مثل افسردگي و اضطراب نيز می‌توانند به پرخوری كمك كنند. گاهي افراد در مقابل شادی، درد، اندوه، استرس، محروميت، تنهايی، ملالت، عصبانيت و يا ساير احساس‌ها غذا را تسلي بخش میدانند.
بدن ما ماشين عجيبي است كه دقيقا می‌داند چه وقت هنگام خوردن است و چه موقعی بايد به آن پايان داد، اما برخي عوامل اين مكانيسم را دستخوش تغيير میسازند؛ ضمناً اين جمله‌ها به گوشتان آشناست: «بشقاب غذای خود را تمام كن! مردم بيچاره‌ای وجود دارند كه چيزی برای خوردن ندارند» يا «قبل از شام چيزی نخور اشتهايت كور می‌شود…» يعني شايد هنگامي كه فرد، اشتهايی به خوردن ندارد با گفتن اين جمله كه بشقاب غذای خود را تمام كن، وی را به سمت پرخوری سوق می‌دهيم. اين امر باعث می‌شود فرد نتواند رفتار خوردن را متوقف كند و تا مثلاً بسته چيپس را تمام نكند از خوردن دست نمی‌کشد.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند كه با آموختن روش‌های روانشناسي از قبيل روش‌های وانهادگی، تن‌آرامی و عادت به جايگزينی اين روش‌ها جهت كنترل احساسات منفي، در 70% موارد كاهش چشمگيری در وزن و اصلاح الگوهای تغذيه‌ای و در باقی موارد، حداقل رضايت از خود به وجود مي‌آيد.
به نظر می‌رسد نقش انتظارات هم در چاقی مهم است. در یک آزمايش، كودكان چاق و معمولي حق داشتند روزی يك بستنی بخورند. اين روند به مدت دو هفته ادامه داشت. پس از آن اعلام شد كه بنا به دلايلی دستگاه بستني‌ساز خراب است. اول آن كه كودكان چاق، بيشتر از كودكان طبيعی نسبت به اين امر واكنش منفي مثل غرولند كردن و شكايت كردن نشان دادند. ثانياً وقتي اعلام شد كه عيب دستگاه‌ها برطرف شده، كودكان معمولي تقاضای بستني روزانه خود را كردند، در حالی كه كودكان چاق مدعی دريافت بستنی‌های اين ايام أخير هم بودند و بعضاً قهر هم می‌كردند!
اگر نگاهی کوتاه به آگهیهای مختلف تبلیغاتی در روزنامهها، مجلات، یا اینترنت بیندازید، بدون استثناء با پیامهای مختلفی برای معرفی روش‌های مختلف کاهش وزن رو به رو میشوید که میتواند بیانگر دو نکته مهم باشد: اول وجود افراد زیادی که با مشکل مربوط به وزن و پیامدهای ناشی از آن رو به رو هستند و دوم روش‌های مختلفی که برای درمان آن توصیه می‌شود.
این مهمترین سؤالی است که هر فردی که با اضافه وزن درگیر است از متخصصین این حوزه میپرسد. برای پاسخ به این سؤال بهتر است ابتدا این سؤال را بپرسیم که چرا بعضی افراد بیش از نیاز بدنی خود میخورند؟ این سؤال کمی عمیقتر است، زیرا به ما کمک میکند که تشخیص دهیم مشکل از کجاست؟ این سؤال یک پاسخ در خود نهفته دارد که تنها رژیم گرفتن راه چاره نیست. قبل از آن باید اقدامات دیگری انجام داد. یعنی مشکل از خوردن نیست، مشکل از چرایی خوردن است! بنابراین برای این که بخواهیم وزن خود را کم کنیم فقط نباید به دنبال یک رژیم غذایی باشیم. بهتر است ابتدا در صدد شناسایی افکار و رفتار خود به هنگام خوردن باشیم و روش‌هایی مانند پیشگیری از ولع، تغییر عادت‌های غلط خوردن، مهندسی محیط زندگی و روابط خود و مهارتهای تنظیم هیجانی را بیاموزیم. زیرا با کمک آنها افکار و رفتارهای ما تغییر خواهند کرد و در پی آنها بسیاری از رفتارهایی که منجر به پرخوری می‌شود، کاهش مییابد و حاصل این تغییر رفتار و نگرش، در نهایت کاهش وزن است. اما تغییر افکار و رفتار نیاز به زمان دارد. ما نمی‌توانیم یکباره افکار و رفتارهای خود را تغییر دهیم. این‌ها همه واقعیتهای کاهش وزن است، پس هرگز در پی روش‌های فوق سریع برای تغییر خود نباشید که امکانپذیر نیست. برای تغییر، آگاهی از شرایط موجود، پذیرش کمبودها و تعهد به اصلاح پله به پله آنها ضروری است.
متخصصین و روانشناسان تناسب اندام کلینیک روانشناسی مهرپندار از افراد توانا و پرتجربه میباشند. همكاران ما با تجارب، دانش و مهمتر از همهچيز تعهد و ايمان كاری خويش، تمامی تلاش خود را جهت رضايت و كسب موفقيت مراجعين خواهند نمود.
دیدگاه خود را بیان بفرمائید❤