"به ستوه آمدهام، نمیدانم چهکار کنم، هر چیزی به او میگویم یا گوش نمیدهد یا برعکس عمل میکند، انگار با من سرلج دارد!". اینها جملات مشترک والدینی است که کودک لجبازی دارند و معمولا از دست آنها عاصی و ناتوانند.
نشانه‌های اختلال لجبازی و نافرمانی
برای تشخیص اختلال لجبازی و نافرمانی در شش ماه گذشته، حداقل چهار نشانه از علائم زیر باید در کودک یا نوجوان وجود داشته باشد تا این اختلال تشخیص داده شود:
- اغلب اوقات خشمگین است.
- کینهجو است.
- انتقامجو است (انتقامجویی با کینهجویی متفاوت است، معمولا در انتقامجویی یک فعل انجام میشود).
- با ارکان قدرت مانند والدین و مربیها دچار مشکل میشود.
- از دستورات و مقررات فعالانه سرپیچی میکند.
- دیگران را بهخاطر اشتباهات خودش سرزنش میکند.
- در مسائلی که مرتبط با او نیست مداخله میکند و به دفاع بیمورد از دیگران میپردازد.
معمولاً این علائم منجربه افت عملکرد در خانه و محیط آموزشی شده است.
تفاوت لجبازی با اختلال لجبازی و نافرمانی
کودک یا نوجوان اگر دارای علائمی که در متن بالا مطرح شد نبود و گهگاه با ارکان قدرت دچار مشکلاتی شد و لجبازیهایی انجام داد، دیگر دارای اختلال لجبازی و نافرمانی نیست و صرفا رفتارهای لجبازگونه دارد.
علتهای اختلال لجبازی
1. ژنتیک
از اصلیترین دلایل اختلال لجبازی و نافرمانی ژنتیک است. ژنتیک همراه با عوامل دیگر مانند سبک فرزندپروری احتمال بروز این اختلال را افزایش خواهد داد.
2. سبکهای فرزندپروری
سبکهای فرزندپروری منفی مانند مستبدانه و طردکننده منجربه بروز اختلال لجبازی و نافرمانی میشود. سبکهای فرزندپروری را بر اساس دو معیار کنترل و محبت در نظر میگیرند. در سبک فرزتدپروری مستبدانه، کنترل بیشازحد و محبت بسیار ناچیز است و در سبک فرزندپروری طردکننده کنترل و محبت هردو ناچیزند.
3. تنبیه فیزیکی
تنبیه فیزیکی در کودکان اثرات متفاوتی دارد، در برخی از کودکان منجربه کاهش عزتنفس میشود و در برخی از آنها منجربه بروز پرخاشگری و لجبازی.
معمولا تنبیه فیزیکی منجربه خشم بسیار، کینهتوزی نسبت به فرد تنبیهکننده، القاء این منطق که اگر مسألهای برخلاف میلش باشد میتواند کودکان کوچکتر را مورد آزار فیزیکی قرار دهد و پنهانکاری کند.
 |
| تصویر شماره 1- لجبازی در کودکان |
4. عدم توجه کافی به کودک
کودکان در سنین اولیه رشد نیازمند توجه عاطفی و روانی والدینشان هستند. بخشی از این ارضاء توجه از طریق بازی انجام میشود. پژوهشها نشان داده که کودکانی که در سنین اولیه رشد همراه با والدینشان بازی میکنند، رشد و سلامت روان بههنجارتری دارند و کمتر احتمال بروز لجبازی در آنها وجود دارد.
باید در نظر گرفت که ارائه الگوی دلبستگی ایمن، توجه به نیازهای عاطفی و روانی کودک و سبک فرزندپروری مقتدرانه میتواند به کودک کمک کند تا دنیا را أمنتر و مطمئنتر ببیند و دراینصورت کودک لجبازیهای کمتری خواهد داشت.
برای آموختن و مشاوره هرچه بهتر در زمینه سبکهای فرزندپروری میتوان از متخصصین مرکز خدمات مشاوره و روانشناختی مهرپندار بهره گرفت.
دیدگاه خود را بیان بفرمائید❤