خشم یکی از هیجانهای اصلی می‌باشد، زمانی که صحبت از کنترل خشم میشود نیاز به دانستن این مسأله است که میتوان هیجان خشم را تجربه کرد و این امری طبیعی است، اما ما اجازه بروز پرخاشگری چه به صورت کلامی و چه غیرکلامی را نداریم.
در زمانهایی که اشخاص هیجان خاصی ندارند کورتکس مغز فرماندهی ذهن را بر عهده گرفته و افکار منطقی خواهیم داشت، اما در زمانی که شخص هیجانات زیادی را تجربه کرده، سیستم لیمبیک مغز فرماندهی و کنترل را در دست میگیرد. به همین دلیل گاهاً افراد در زمان بروز هیجانات، تصمیمات احساسی و غیرمنطقی میگیرند.
بسیاری از افراد در موقعیتهای خاصی در دوره کودکی هیجانهای خاصی را تجربه کرده و شرطی شدهاند. در آینده زمانی که موقعیتهای مشابه اتفاق میافتد، سیستم آمیگدال همان هیجانها را بروز میدهد. مسأله مهم این مطلب است که افراد یاد بگیرند که چطور در زمان بروز هیجان قشر عالیتر مغز مانند هیپوکامپ، تصمیمگیرنده لحظات هیجانی باشد تا تصمیمگیری منطقیتری انجام شود و کنترل خشم شکل بگیرد.
میتوان از چهار علت عمده پرخاشگری در کودکان به الگوپذیری، ناکامی، اضطراب و افسردگی اشاره کرد.
رفتارهای والدین، تنبیه‌هایی که انجام می‌دهند، تنش‌ها و دعواهایی که بین والدین وجود دارد، فیلم و انیمیشن‌هایی که کودکان می‌بینند، بازی‌هایی که انجام می‌دهند، بودن در یک محیط پرخاشگرانه برای کودک، همه می‌تواند منجر به بروز پرخاشگری در کودکان شود.
شکستهای پی در پی و بایدها و نبایدهای سختگیرانه و غیرمنصفانه می‌تواند منجر به بروز پرخاشگری در کودکان شود. زمانی که کودک با صحبت نمیتواند منظورش را برساند ممکن است دچار احساس خشم شده و رفتار پرخاشگرانه داشته باشد.
محیط اضطرابزا برای کودکان ممکن است منجر به بروز پرخاشگری شود، تنشهای بین والدین یکی از مؤثرترین عوامل اضطرابزا در کودکان است.
افسردگی در کودکان و بزرگسالان متفاوت است، در بزرگسالان خلق منفی میشود و احساس غمگینی به وجود میآید، اما در کودکان تکانشگری به وجود میآید.
اولین مسأله برای این که کودک شما مهارت کنترل خشم داشته باشد، شناخت هیجانات است. چهار هیجان اصلی شامل شادی، غم، خشم و ترس می‌باشد. راه‌های متعددی برای شناخت هیجانات وجود دارد. یکی از این راه‌ها استفاده از ماسک‌های چهره برای آگاهی از هیجانات است. همراه با کودک بازی کنید و ماسک‌ها را نشانش بدهید و از او بخواهید هیجانات را همراه با ماسک نام ببرد. یکی دیگر از راه‌های شناخت هیجانات تماشای فیلم انیمیشنی Inside Out است.
با کودک صحبت کنید، در مورد هیجانش، چرایی علت خشمش، این که اگر جای شخص دیگری بود چه کار میکرد، این که اگر زمانی که پرخاشگری کرده جایش متفاوت میشد و مورد پرخاشگری قرار میگرفت چه احساسی داشت.
تایم آوت یا وقفه یکی از راههایی است که فرد را از موقعیتی که منجر به هیجان منفی شده تا حدی دور میکند که شخص هیجاناتش فروکش کند و تصمیمگیری منطقیتری داشته باشد.
والدین میتوانند وقفه را به شکل بازی انجام دهند. به این شکل که در زمانهای بروز کمی خشم، واژه تایم آوت را به کار برند و بعد از آن وقفه به گفتگو بپردازند.
به کودک توضیح دهید در صورتی که پرخاشگری نداشته باشد ستاره خواهد گرفت و اگر تعداد ستارههایش به حدی برسد که شما میدانید و او نمیداند، جایزه خواهد گرفت. این مسأله ندانستن تعداد ستارهها منجر به تلاش بیشتر کودک برای رسیدن به حد نصاب و پیشرفت خواهد شد. در نظر گرفتن جایزهای مشخص از پیش شرطهای استفاده از سیستم پاداش است.
استفاده از محرومیت بابت فعالیتهای مورد علاقه، یکی از راه‌های کنترل خشم در کودکان است. این محرومیت باید متناسب با سن و کار کودک باشد.
در صورتی که کودک مهارت کنترل خشم را نداشت میتوان از بازی درمانگر کمک گرفت. بازی درمانی با هدف شناخت هیجانات منفی و کنترل احساس و افکار به واسطه بازی‌هایی که انجام میشود، صورت میگیرد.
مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی مهرپندار با داشتن کادری مجرب آموزشهایی را در جهت مهارت فرزندپروری و کنترل خشم کودکان برگزار میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن 02126640192 تماس حاصل فرمائید.
دیدگاه خود را بیان بفرمائید❤