اختلال اضطراب اجتماعی

از موقعیت‌های اجتماعی اضطراب‌زا، موقعیت‌های تحصیلی که شخص مجبور به پاسخ دادن می‎شود و یا صحبت در یک جمع، بازگو کردن نظراتش در کلاس و موقعیت‎های شغلی که شخص ناچار است در یک اجتماع حضور داشته باشد را می‎توان نام برد. هر چند اختلال اضطراب اجتماعی در جمع‎های خودمانی و کوچک تر نیز ممکن است اتفاق بیفتد، اما به ندرت پیش می‎آید.
معمولاً این نوع از اضطراب در محیط‎های رسمی تر و یا مکان‎هایی که برای اولین بار شخص وارد آن شده و تصوری نسبت به افراد در آن مکان ندارد اتفاق می‎افتد.

تقسیم‎بندی اختلال اضطراب اجتماعی:

نوع خاص: این نوع فقط برای زمانی است که شخص صرفاً در یک موقعیت خاص دچار اضطراب می‎شود، مانند سخنرانی در جمع.

نوع فراگیر: این نوع از اضطراب اجتماعی نگرانی پایدار و مزمنی است که شخص از قضاوت دیگران در مورد ظاهر یا رفتار و کارکردش دارد و تصور می‎کند که رفتار و عملکردش تحقیر‎آمیز و یا خجالت‎آور است.

علائم اختلال اضطراب اجتماعی:

علائم شامل افکار و علائم فیزیولوژیکی است:

افکار:

ترس از مورد قضاوت منفی دیگران قرار گرفتن در موقعیت‎های اجتماعی مانند سخنرانی در جمع، غذا خوردن در جمع و...، که منجر به اجتناب شخص از ورود به اجتماع می‎شود و در عملکرد شخص خلل ایجاد می‎کند.

علائم فیزیولوژیکی:

معمولاً زمانی که شخص دچار اضطراب می‎شود علائم فیزیولوژیکی مانند تپش قلب، گر گرفتگی بعضی از عضلات، سرد شدن کف دست‎ها و لرزش صدا اتفاق می‎افتد.
هرچند که باید به این مسأله اذعان کرد که ممکن است شدت این علائم خیلی زیاد نباشد و شخص علائم را بسیار تحریف کند و فاجعه گونه به این علائم توجه کند.

علت اختلال اضطراب اجتماعی:

ژنتیک:

ژنتیک اگرچه علت اصلی و قوی برای شروع اختلال اضطراب اجتماعی نیست اما نمی‎توان از این مسأله به راحتی رد شد. سروتونین ژن حامل مستقیم با رفتار‎های مربوط به اضطراب است. پژوهش‎ها نشان داده که میزان شیوع اختلال اضطراب اجتماعی در افرادی که بستگان نزدیک‎شان این اختلال را دارند دو تا سه برابر بیشتر از افراد عادی است.

عوامل محیطی:

یک تجربه ناموفق اجتماعی می‎تواند شروع کننده اضطراب شخص در ارتباطات اجتماعی باشد. تمسخر و یا آزار و اذیت جسمی و روانی در گروه‎های همسال نیز می‎تواند منجر به آسیب شخص شود و او را در آینده در رویداد‎های اجتماعی دچار اضطراب کند.
همچنین نوع انتظارات و خواسته‎های والدین و اطرافیان از شخص نیز می‎تواند در پیدایش اختلال اضطراب اجتماعی تأثیر‎گذار باشد. به عنوان مثال والدی که شخصیتی تکامل گرا دارد و همواره در تلاش برای به دست آوردن نتایج عالی است و عملکرد معمولی و حتی خوب کودک یا نوجوان را مورد نقد و نارضایتی قرار داده، منجر به شکل گیری طرحواره‎ی "من کامل نیستم" می‎شود. این طرحواره در شخص باعث ساخت افکاری مثل "خوب ظاهر نخواهم شد" و یا "خراب خواهم کرد"، "مورد تمسخر دیگران قرار خواهم گرفت"  یا "دیگران مرا قضاوت منفی می‎کنند"، خواهد شد.

عوارض اختلال اضطراب اجتماعی:

کاهش عزت نفس:

احساس عدم موفقیت در روابط اجتماعی علاوه بر از دست دادن إعتماد به نفس، منجر به کاهش عزت نفس در افراد می‎شود.

مصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر:

بسیاری از افراد برای این که بتوانند در محیط‎های اجتماعی خوب ظاهر شده و کمتر دچار اضطراب شوند، به مشروبات الکلی و یا مواد مخدر پناه می‎برند که خود عوارض متعددی را در پی دارد.

منزوی شدن و افسردگی:

از آن جا که شخصی که دارای اختلال اضطراب اجتماعی است افکاری همچون "به قدر کافی خوب نیستم" و یا "دیگران مرا قضاوت منفی خواهند کرد" دارد، به مرور زمان دچار گوشه نشینی و منزوی شدن می‎شود.
بسیاری از افرادی که دارای اختلال اضطراب اجتماعی هستند، افسردگی نیز دارند.

درمان:

دارو درمانی:

استفاده از دارو‎های ضد اضطراب منجر به کاهش علائم اضطرابی می‎شود، اما از آن جا که این مسأله به صورت ریشه‎ای حل نخواهد شد، توصیه نمی‎شود.

روان درمانی:

استفاده از رویکرد‎های درمانی برای کاهش اضطراب و تغییر افکار و باور‎هایی که شخص در مورد خود و دیگران دارد می‎تواند منجر به بهبود کامل اختلال اضطراب اجتماعی شود.
رویکرد درمانی CBT (درمان شناختی-رفتاری) یکی از درمان‎هایی است که با استفاده از به چالش کشیدن افکار و باور‎های شخص و تغییر آن‎ها منجر به کاهش اضطراب و در نتیجه درمان اختلال خواهد شد.

مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی مهرپندار با استفاده از کادری مجرب و متخصص شامل روانشناس، روانسنج و روانپزشک در خدمت برای یاری رسانی در جهت سلامت روان می‎باشد.